شهرستان فریدونشهر با مساحت 2235 کیلومتر مربع در غرب استان اصفهان واقع شده است. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا 2590 متر بوده که به همین سبب بام ایران لقب گرفته است. این شهرستان دارای پنج دهستان به نامهای برف انبار ، چشمه لنگان ، عشایر قلعه سرخ ، پیشکوه موگویی و پشتکوه موگویی را شامل می شود.
فریدونشهر در زبان گرجی بنام سوپلی معروف است. بارزترین نمود جغرافیایی انسانی در شهرستان ، همزیستی مسالمت آمیز پنج قوم گرجی ، بختیاری ، ترک ، فارس و ارمنی است که این منطقه را به سرزمین (پنج قوم) معروف نموده است. جمعیت شهرستان طبق آخرین آمار بیش از 40 هزار نفر بوده و با احتساب 17000 عشایر منطقه ، این جمعیت به 57 هزار نفر می رسد.
موقعیت جغرافیایی شهرستان فریدونشهر
شهرستان فریدونشهر با طول جغرافیایی 50 درجه و 6 دقیقه و عرض جغرافیایی 32 درجه و 56 دقیقه با مساحتی در حدود 2150 کیلومتر مربع یکی از شهرستانهای غربی استان اصفهان بوده که فاصله آن تا اصفهان 175 کیلومتر می باشد. از طرف شمال و مشرق به شهرستان فریدن ، از طرف شمال غرب و مغرب به شهرستان الیگودرز ( استان لرستان ) ، از طرف جنوب غرب به استان خوزستان و از طرف جنوب به استان چهار محال و بختیاری محدود می گردد. شهرستان فریدونشهر تماماً در منطقه کوه های زاگرس قرار دارد. حداقل ارتفاع این شهرستان 2400 متر از سطح دریا و حداکثر آن شاهان کوه با 4040 متر در جنوب غربی شهرستان قرار دارد. شهر فریدونشهر را کوه های نسبتا مرتفعی احاطه کرده است که مهمترین آنها کوه « دید جری » در شمال ، کوه « کلبیس کب » در شمال شرقی و کوه « تتره » در جنوب می باشد. این کوه ها در اکثر اوقات سال پوشیده از برف هستند. هر چه از مرکز شهرستان به طرف شرق و غرب پیش می رویم از ارتفاع کوه ها کاسته می شود.
آب و هوای شهرستان فریدونشهر
آب و هوای شهرستان فریدونشهر آب و هوای معتدل کوهستانی است زیرا این نوع آب و هوا معمولا اختصاص به مناطقی دارد که بیش از 1500 متر ارتفاع دارند و بارش سالانه از 300 تا 1000 میلیمتر است.
شهرستان فریدونشهر تقریبا همه باران و برف خود را مرهون وزش بادهای باران آور غربی و مدیترانه ای است. این بادها در محور کوهستانی شمال غربی ، جنوب شرقی ، بیشتر از محور کوهستانی غربی و شرقی موجب ریزش باران می شود. علت آن چگونگی امتداد کوه هاست که راه عبور را بر بادهای غربی سد می کند.
جاذبه های گردشگری شهرستان فریدونشهر
1- آبشار پونه زار : یکی از معروفترین جاذبه های گردشگری شهرستان است. ارتفاع این آبشار حدود 30 متر است و از زیبایی خاصی برخوردار است. در زبان گرجی به بیدنیان معروف است.
2- آبشار دورک 3- آبشار پشندگان 4- چشمه سراب آبلت 5- دشت های لاله گون
دشت های لاله گون این منطقه نیز از جاذبه های اصیل و طبیعی شهرستان بوده و نقش مهمی در توسعه گردشگری طبیعی دارد و فصل رویش و گل دهی از اواخر فروردین تا اواخر خرداد است. وسعت این دشت بیش از 2 هزار هکتار است که بیشترین تراکم این گلها در حاشیه جشمه لنگان ، پشتکوه و پیشگوه می باشد.
6- غار گوکان 7- غار کلبیس کب 8- غار اشکف تله 9- جوب دختر 10- چشمه بابا احمد
پیست اسکی ، خروجی چشمه لنگان ، پارک سراب ، کلیساهای مریم مقدس ، هوانس و سورپ نرسس این کلیساها در روستای خویگان علیا قرار دارند و از جاذبه های انسانی - تاریخی شهرستان محسوب می شوند. کلیسای مریم مقدس هنوز هم پویا بوده و در روزهای تعطیل مکان برگزاری مراسم دینی اقوام مسیحی می باشد. تابلوهای نقاشی ، سنگ های حکاکی شده و سایر تزئینات کلیسای مریم دارای ارزش تاریخی فوق العاده ای هستند.
سوغات و صنایع دستی شهرستان فریدونشهر
این شهر دارای محیط مستعد و مناسبی است که در آن مراتع غنی از گیاهان دارویی وجود دارد. از گیاهان دارویی خاص منطقه که دارای شرایط و ویژگیهای منحصر به فردی است ، می توان به کرفس ، چای کوهی ، تره ، ریواس ، شنگ ، گزانگبین ، شوید ، خاکشیر و بارهنگ اشاره نمود. در مجموع این شهرستان دارای بیش از 90 مورد گیاه دارویی است که از سوغات ویژه شهرستان محسوب می شود. عسل این شهرستان نیز برند خاصی داشته و از مرغوبترین عسلهای استان و کشور محسوب می شود. لبنیات محلی مانند کشک ، دوغ ، ماست از دیگر سوغات شهرستان است. در زمینه صنایع دستی نیز چوقا ، جاجیم ، گلیم ، سیاه چادر بافی ، چرم دوزی ، لچک دوزی ، جوراب بافی ، گیوه دوزی و شال بافی نمونه هایی از صنایع دستی خاص شهرستان می باشد. تهیه قالی و قالیچه و جاجیم و کیسه بافی و انواع و اقسام جاکتهای پشمی و شالها و دستکشها و جورابهای پشمی در این شهرستان متداول است و از دیر باز بهترین جاجیم ها و نوعی از آن بنام احرامی که روی کرسی معمولا می اندازند در اکثر روستاها یافت می شود. قالی و قالیچه های زمینی صد درصد پشم نیز در روستاهای این شهرستان بافته می شود که از لحاظ دوام فوق العاده جالب توجه است.
مساجد
در شهر فریدونشهر شش مسجد بزرگ به نامهای « مسجد جامع مسجد صاحب الزمان ، مسجد اعظم ، (عج) ، مسجد حسینیه ، مسجد سید الشهدا و مسجد ابوالفضل (ع) » وجود دارد. البته تعداد زیادی نمازخانه نیز در گوشه و کنار شهر به طور پراکنده وجود دارد.
امامزاده ها
1 - امامزاده سید محمد مکدین واقع در دهستان پیشکوه موگویی که نسب شریفش به امام موسی کاظم (ع) می رسد.
2 - امامزاده محمد (ع) که در کنار روستای چغا قرار دارد و نسب شریفش به زید بن امام حسن مجتبی (ع) می رسد و این امامزاده در دره ای کوهستانی واقع شده که اطراف آن چشمه آب و درختان کهنسالی وجود دارد که محلی مناسب برای استراحت زائران در فصل تابستان است.
3 - امامزاده مشعلدار علی (ع) وحدت آباد ، این امامزاده نسب شریفش به زید بن امام حسن مجتبی (ع) می رسد.
4 - امامزاده تاجعلی فریدونشهر 5- امامزاده پیر علی در کنار چشمه لنگان 6- امامزاده پیر محمد در روستای کاهگان از دیگر اماکن زیارتی این شهرستان است.
آئین ها و سنت ها
شروع سخن ورد رعایت سنن در احترام به قانون و نظم و تربیت خانواده همین بس که اخیراً مسئولین نیروی انتظامی اذعان کرده اند که شهر فریدونشهر از لحاظ عدم گرایش به مسائل ضد اخلاقی و ضد قانونی در ایران کم نظیر است. علت امر را می توان به مسأله مهم خانواده ربط داد. در شهرستان فریدونشهر به طور اعم و در بین گرجیها به طور اخص ، خانواده ها از بنیان مستحکمی برخوردارند و کنترل و نظارت شدید والدین بر رفتار فرزندان باعث شده که هنوز ارزشها و سنتهای این قوم در بین جوانان قوی و پابر جا باشد. به همین علت طلاق و جدایی و اختلاف در خانواده ها نادر است و این افتخار بزرگ برای خانواده های گرجی مایه سرافرازی است.
همچنین در بجا آوردن مراسمات چون عید نوروز ، سیزده بدر ، تاسوعای حسینی ، عاشورای حسینی ، عید غدیر و عید قربان و بسیاری از مراسمات دیگر مناسب حال خود برگزار می نمایند.
اسامی شهرها و روستاهای فریدونشهر
۲ شهر به نام های فریدونشهر (مرکزی) و برف انبار
۸۰ روستا به نام های : ابچک / اسلام‌آباد مکدین / اسلام‌آباد موگوئی / باباخسرو / بادجان اخوره / بردآسیاب / بزمه / بندر / بهرام‌آباد / بیجگرد / پشندگان / تبر / ترزه / تزره / تنگستان / تهلگی سفلی / چال چرانه / چاله قو / چقا / چقادر / چقیورت / حاجی‌آباد / حبیبک / خاک پری / خرم‌دره / خسروآباد / خلیل‌آباد / خوش‌میوه / خویگان علیا / دربند / دره بادام علیا / دره چیله / دره سیب / دره‌بادام سفلی / دستگرد / دورک / ده سور علیا / ده‌سور سفلی / ده‌نو / راچه / رمه چر / زردفهره / زمستانه / سخی‌آباد / سربیشه / سرداب بالا / سرداب پایین / سکان / سورشجان / سیبک / صادقیه / عنایشت / قلعه سرخ / کاگونک / کاهگان سفلی / کاهگان علیا / کرچان / کشت زاران / کلوسه / کمران / کولاب / گوکان / گوهردره / مازه قلعه / مازه وهرگان / مزراکیماس / مصیر / مکدین سفلی / مکدین علیا / میدانک بزرگ / میدانک کوچک / میلاگرد / نهضت‌آباد / وارگه پهنه / وزوه / وستگان / وهرگان / همستان / همه / هیران